Τι είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα;
Τα αυτοάνοσα νοσήματα περιγράφουν μια κατάσταση κατά την οποία το ανοσοποιητικό μας σύστημα επιτίθεται στο σώμα μας κατά λάθος.
Σε κανονικές συνθήκες, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι αυτό που προφυλάσσει από τα μικρόβια, τα βακτήρια και τους ιούς. Ουσιαστικά αναγνωρίζει τους ξένους εισβολείς και παράγει αντισώματα και ειδικά λεμφοκύτταρα για να τους αντιμετωπίσει.
Στα αυτοάνοσα νοσήματα το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει ως ξένα κάποια δικά του κύτταρα και στρέφεται εναντίον τους. Αυτό συμβαίνει συχνά με τις αρθρώσεις και το δέρμα και γι’ αυτό τα νοσήματα συνοδεύονται από αρθρίτιδες και εξάνθημα. Το νόσημα είναι πιο σοβαρό σε περιπτώσεις που στοχεύει κάποιο όργανο όπως το νεφρό ή ακόμα και ολόκληρο το σώμα.
Ποια είναι τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα;
- Ο διαβήτης τύπου 1
- Κοιλιοκάκη: βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη και το κριθάρι και προκαλεί βλάβες στο βλεννογόνο του λεπτού εντέρου
- Ψωρίαση: ασθένεια του δέρματος που προξενεί ερυθρότητα και ερεθισμό
- Συστημικός ερυθηματώδης λύκος: επηρεάζει δέρμα, αρθρώσεις, νεφρά, εγκέφαλο και άλλα ζωτικά όργανα
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου: παθήσεις του παχέος και λεπτού εντέρου
- Σκλήρυνση κατά πλάκας: επηρεάζει εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό
- Κακοήθης αναιμία: ανικανότητα να απορροφήσει τη βιταμίνη Β12 που προκαλεί μείωση στα ερυθρά κύτταρα του αίματος
- Λεύκη: άσπρα σημάδια στο δέρμα από την απώλεια χρωστικής
- Νόσος Graves: διόγκωση θυροειδούς αδένα
- Σκληρόδερμα: νόσος του συνδετικού ιστού με αλλαγές στο δέρμα, στα αιμοφόρα αγγεία, στους μύες και στα εσωτερικά όργανα
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα: φλεγμονή αρθρώσεων και γύρω ιστών
- Αντιδραστική αρθρίτιδα: φλεγμονή αρθρώσεων, ουρήθρας και ματιών με τη δημιουργία πληγών στο δέρμα και στις μεμβράνες βλέννας
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης;
Από τις πρώτες ημέρες μέχρι και πριν λίγα χρόνια, η ιατρική εξέταζε το ανθρώπινο σώμα ως μια συλλογή ξεχωριστών οργάνων. Επιπλέον, για την αντιμετώπιση κάθε ασθένειας προσδιόριζε ως το μοναδικό αίτιο, ένα και μόνο παράγοντα.
Αυτό το μοντέλο όμως δεν προσφέρει πια λύσεις στα χρόνια προβλήματα υγείας και στα αυτοάνοσα, που συνεχώς αυξάνονται. Γι’ αυτό το λόγο, έχει υιοθετηθεί μία νέα ιδέα που βασίζεται στην αντιμετώπιση του ανθρώπινου οργανισμού ως ένα ενιαίο βιολογικό σύστημα που αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του.
Σύμφωνα με το νέο μοντέλο, τα αίτια των αυτοάνοσων νοσημάτων έχουν να κάνουν με τον σύγχρονο τρόπο ζωής που αποκλίνει από το φυσιολογικό, και με τις διαταραχές της τροφικής αλυσίδας. Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σημαντικό ρόλο παίζει τόσο το εξωγενές στρες όσο και το ενδογενές άγχος ενός ατόμου.
Ποια είναι τα συμπτώματα που παρουσιάζουν;
Αν και τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με το σύστημα του οργανισμού που έχει προσβληθεί, τα περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν κάποια κοινά συμπτώματα.
Χρόνια κόπωση
Ένα από τα βασικότερα συμπτώματα είναι η χρόνια κόπωση η οποία δεν οφείλεται σε άλλους παράγοντες, όπως είναι η αυπνία ή κάποια ίωση.
Πόνος στις αρθρώσεις
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι από τα συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα στις γυναίκες. Προκαλεί πόνο και διόγκωση στις αρθρώσεις όπως και πολλές άλλες χρόνιες παθήσεις.
Πυρετός και πρησμένοι λεμφαδένες
Ο συχνός χαμηλός πυρετός και οι πρησμένοι λεμφαδένες είναι αποτέλεσμα της λανθασμένης προσπάθειας του ανοσοποιητικού συστήματος να καταστρέψει τον ‘’εχθρό’’, που σε αυτή την περίπτωση είναι τα υγιή κύτταρα.
Δερματολογικές Παθήσεις
Τα περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα παρουσιάζουν αλλαγές στο δέρμα. Άλλες φορές προκαλούν φαγούρα ή ακόμη και εξανθήματα. Εάν τα δερματολογικά προβλήματα δεν οφείλονται σε αλλεργία και δεν υποχωρήσουν με αγωγή αλλά επιδεινώνονται συνεχώς, τότε είναι πολύ πιθανό να οφείλονται σε κάποιο χρόνιο νόσημα.
Διαταραχές του πεπτικού συστήματος
Οι διαταραχές στο πεπτικό σύστημα οι οποίες είναι αρκετά συχνές και δεν υποχωρούν, οφείλονται συνήθως σε αυτοάνοσα νοσήματα. Κάποιες από αυτές είναι η δυσκοιλιότητα, οι συχνοί εμετοί, οι διάρροιες και ο πόνος στην κοιλιά.
Πώς θεραπεύονται;
Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία αλλά μακροχρόνια χορήγηση φαρμάκων υπό στενή ιατρική παρακολούθηση, με σκοπό την ανοσολογική αντίδραση. Στόχος είναι η ανακούφιση από τα συμπτώματα αλλά και η βελτίωση της καθημερινότητας των ασθενών.
Επειδή τα συμπτώματα είναι συχνά ασαφή είναι απαραίτητο να απευθυνθείτε έγκαιρα στο γιατρό σας και να επιμείνετε για διάγνωση.
